Onderzoek ‘Hoe willen we oud worden?’
Wat vinden mensen van waarde in hun leven als ze ouder worden? Hoe willen we oud worden? Dat zijn de kernvragen in het onderzoek, dat de Wiardi Beckman Stichting uitvoerde. Op 10 december 2016 werden de resultaten gepresenteerd, in de vorm van negen algemene aandachtspunten, voorzien van aanbevelingen.
Aanleiding
Er is de afgelopen jaren veel veranderd, stellen de onderzoekers vast. In de omstandigheden, maar ook in de kijk van mensen daarop. En er staat ons nog het een en ander te wachten, onder andere door de verdere vergrijzing in de komende jaren. Hoe denken de oudere mensen eigenlijk zelf over hun toekomst? Daar is nog maar weinig over bekend. En wat betekent dat voor de manier waarop we onze verzorgingsstaat voor de toekomst willen vormgeven?
Het onderzoek
De onderzoekers voerden 130 vraaggesprekken met 66-plussers, mantelzorgers en mensen die in de zorg werken. Het is geen strikt wetenschappelijk onderzoek, maar het is goed genoeg om er negen richtinggevende conclusies uit te trekken. Met toelichtingen en tal van aanbevelingen vormt het onderzoek een welkome bron voor de samenleving om verder na te denken over de inrichting van de maatschappij.
Manifestatie op 10 december
Dat bleek ook wel tijdens de zeer druk bezocht manifestatie in Utrecht. Na een korte toelichting op het onderzoek door onderzoekscoördinator Annemarieke van Nierop (foto boven) werd gediscussieerd over en soms naar aanleiding van enkele aandachtspunten uit het onderzoek.
Enkele van de vele bijdragen tijdens de discussie:
Angst voor het verpleeghuis
De onderzoekers werden getroffen door de grote afkeer van en angst voor het verpleeghuis. Daar ging een groot deel van de discussie over. Tweede Kamerlid Marith Volp: “Er is al veel goeds bereikt, maar er is nog veel nodig ter verbetering.” Zij wil dat er meer voor mensen wordt gedaan, om te voorkomen of uit te stellen dat mensen in een verpleeghuis opgenomen worden. De thuiszorg zou meer mogelijkheden moeten krijgen en de gemeente zou eerder met ouderen moeten praten over hun toekomst.
Marith Volp
Martin van Rijn
Martin van Rijn: Het aantal plaatsen in verpleeghuizen zal waarschijnlijk groter moeten worden
Het aantal ouderen met een indicatie voor verpleeghuiszorg zal met de jaren stijgen, zodat het aantal verpleeghuisplaatsen waarschijnlijk zal moeten groeien.
De centrale vraag is voor Martin van Rijn hoe de zorg zó kan worden ingericht, dat de zorgvrager zo veel mogelijk zijn eigen leven kan blijven leiden. De regelgeving is daar niet op toegespitst, dus die moet worden aangepast. Leidraad moet worden:
– de vraag van de gemeente aan de cliënt: “Wat heeft u nodig?
– de wijkverpleegkundige moet haar vak terug krijgen
– de kwaliteit van zorg in het verpleeghuis, in overleg met de cliënt.
“We geven jaarlijks meer geld aan ouderenzorg. Zorg moet als recht beschikbaar blijven voor mensen met een kleine portemonnee.”
Beschouwing door Jacqueline Kalk van het Centrum voor Lokaal Bestuur:
“Voor de lokale politiek zijn alle aanbevelingen uit het onderzoek van waarde. De oudere komt er uit naar voren als het nieuwe cement van de samenleving, als de super vrijwilliger, de super hulpverlener, de moderne sexe neutrale huisvrouw. […] Voor de participatiesamenleving zouden, op basis van deze bevindingen, ouderen veel centraler moeten staan. […] Aan een aantal van de aanbevelingen wordt lokaal al volop aan gewerkt.”
Jacqueline Kalk gaf voorbeelden van wat er al (hier en daar) lokaal gebeurt en zij vertelde ook waar men in praktijk tegen aan loopt.
Jacqueline Kalk
Margreeth de Boer
Slottoespraak door Margreeth de Boer
Voormalig minister en mede-auteur van ‘Dit is geen Bejaardennota’ sloot de bijeenkomst af. Zij wees op een aspect, dat niet ter sprake was geweest: het grote verschil in gezonde levensverwachting tussen mensen met een hoog en met een laag inkomen. Dat verschil bedraagt statistisch gezien 18 jaar. Een nadelige levensstijl komt vooral voor bij de lagere inkomensgroepen. “Daar zouden wij als sociaaldemocraten van wakker moeten liggen. Een klasse waar wij ons altijd mee verbonden voelden en voor verantwoordelijk hebben gevoeld. We hebben een sociaaldemocratische visie op het steeds langer wordende vierde kwartaal van ons leven hard nodig.”
Lees de uitkomst van het onderzoek van de WBS en de tekst van een deel van de vraaggesprekken
