Door Werkgroep Ouderenbeleid PvdA Drenthe op 19 augustus 2018

Politieke aandacht voor ouderen van niet-Nederlandse komaf in Drenthe

Op welke wijze kan de provinciale en gemeentelijke politiek bijdragen aan een oplossing van de speciale problematiek van de ouderen van niet-Nederlandse komaf, die in Drenthe wonen?

Inleiding

Verschillende onderzoeken onder ouderen van niet-Nederlandse komaf wijzen uit, dat zij over het geheel genomen op vele terreinen in een achterstandssituatie verkeren en mede vanwege hun cultuur, taalachterstand en gebrek aan kennis over de Nederlandse samenleving meer problemen ervaren dan ouderen die hier geboren en getogen zijn. Daar komt bij dat bij vele ouderen de herinneringen uit hun jeugd een grotere rol gaat spelen, waardoor het gevoel van ontheemding toeneemt.

Ook in Drenthe neemt het aantal ouderen van niet-Nederlandse komaf toe. We mogen aannemen dat de beschreven problematiek zich ook voordoet bij deze ouderen in Drenthe. Maar we weten weinig over de mate waarin die problematiek hier speelt en welke oplossingsrichtingen in de Drentse situatie het beste zouden zijn.
Door de toenemende vergrijzing van de Drentse samenleving is het noodzakelijk om meer aandacht te gaan besteden aan de gevolgen van die vergrijzing en daarbij ook oog te hebben voor de groep ouderen die afkomstig zijn uit andere culturen.

De huidige situatie en problematiek

De beschikbare onderzoeken richten zich op de Nederlandse situatie. Een groot deel van deze ouderen woont in de grote steden. Dat maakt de beschrijving van de problematiek niet minder relevant, maar de oplossingsrichtingen zijn wellicht anders dan wat in Drenthe het beste zou kunnen zijn.
Het Dagblad van het Noorden heeft uitgezocht hoeveel migranten (ongeacht leeftijd) in de 3 noordelijke provincies wonen, te lezen in het artikel ‘Van kleur verschoten’ op 7 juli 2018. We gaan er vanuit dat waar er een concentratie is van migranten daar ook een concentratie is van ouderen onder de migranten. Dan nog gaat het in vergelijking met de 4 grote steden in Nederland om geringe aantallen. En als men spreekt over ouderen die in Drentse plattelandsgemeenten wonen, hoeft men al helemaal niet te denken aan grootstedelijke oplossingen.
Hoewel onder ouderen van niet-Nederlandse komaf een zeer grote verscheidenheid bestaat, heerst er vrij veel overeenstemming onder de onderzoekers over de problematiek waar veel van deze ouderen mee te maken krijgen, zoals:
- Een nog grotere weerstand tegen opneming in instellingen
- Een cultuur waarbij kinderen of andere familie de zorg voor ouderen op zich nemen, maar die ‘mantelzorgers’ zijn in veel mindere mate in de buurt en beschikbaar
- Inwonen is wegens ruimtegebrek vaak onmogelijk
- Taalproblemen: de ouderen en professionals verstaan elkaar niet goed of zelfs helemaal niet, mede door verschillen in gebruiken, verwachtingen en kennis; mantelzorgers moeten vaak als tolk optreden.
- De mantelzorgers die er zijn, worden daardoor extra belast.
- Het vaststellen van een diagnose bij ziekte is soms moeilijker
- De gezondheid en het welbevinden zijn in doorsnee wat slechter.
- Inkomenspositie op grond van onvolledige AOW is vaak minder gunstig; vaak heeft alleen de man een (doorgaans klein) pensioen.

Vier mogelijke oplossingsrichtingen volgens de werkgroep

Extra en toegesneden ondersteuning van de ouderen om wie het gaat.
Opleiding en begeleiding van zorgverleners voor een meer ‘cultuurgevoelige’ benadering van de betrokken ouderen.
Jeugdigen met dezelfde culturele achtergrond als de ouderen aanmoedigen om een opleiding in de zorg en welzijnssector te kiezen en opleidingsinstituten aan te moedigen om daar gelegenheid voor te bieden.
Bij de bevolking begrip kweken voor de problematiek waar vele ouderen van niet-Nederlandse komaf mee te kampen hebben.

Welke aanpak?

Om oplossingen naderbij te brengen zijn activiteiten van verschillende actoren nodig. Het zou goed zijn wanneer één actor een begin maakt door de andere actoren bij elkaar te brengen.
Dit leidt tot de vraag: welke acties door wie zijn wenselijk? En wat zou de rol van de provinciale en gemeentelijke politiek kunnen zijn?
De werkgroep wil deze vraag voorleggen aan een overleg waaraan enkele nauw bij deze problematiek betrokken (ervarings-)deskundigen en politici deelnemen.

Lees meer in o.a. de artikelen van: